یکی از اصطلاحاتی که در میان فعالان بازار بورس بسیار شنیده می شود ” افزایش سرمایه ” است. سهامداران شرکت های بورسی افزایش سرمایه شرکت ها را به عنوان یک فاکتور مهم در تحلیل ها و خرید و فروش های خوددر نظر می گیرند. در این مطلب در ادامه مطالب آموزش بورس از صفر انواع و مزایای آن برای شرکت ها توضیح داده می شود.
برای آموزش بورس از صفر تا صد به لینک روبرو مراجعه کنید: آموزش بورس از صفر
هدف از افزایش سرمایه یک شرکت بورسی چیست؟
افزایش سرمایه در شرکت به منظور تامین منابع برای طرح توسعه، رقابت با دیگر شرکت های فعال در همان حوزه فعالیت و تغییر ساختار مالی شرکت و همچنین جذب سهامدار بیشتر انجام می گردد. از این رو سهامداران شرکت با خرید سهام های جدید شرکت پول مورد نیاز شرکت را تامین می کنند.
چه کسانی در افزایش سرمایه شرکت می کنند؟
یک شرکت به منظور افزایش سرمایه یک مجمع عمومی فوق العاده تشکیل می دهد. افرادی که در زمان این مجمع سهامدار شرکت باشند مشمول آن می شوند.
پیش از اجرا، هیئت مدیره گزارش توجیهی خود را نشر می دهد. پس از آن گزارش حسابرس درباره آن ارائه می شود. با اخذ مجوز از سازمان بورس مجمع عمومی فوق العاده در این مورد تشکیل می گردد. کلیه سهامدارانی که در تاریخ این مجمع سهامدار شرکت باشند مشمول آن می گردند.
پیش از اجرای افزایش سرمایه با اعلام خبر آن، معمولاً فعالان بازار بورس به سهم مورد نظر توجه بیشتری می کنند. نتیجه این توجه و قدرت خرید افزایش قیمت سهم قبل از افزایش سرمایه می باشد. البته بایستی به این نکته توجه نمود که عامل افزایش سرمایه جدای از دیگر عوامل موید مناسب بودن سهم برای سرمایه گذاری نیست. تحلیل گران بازار بورس به شرایط سهم و علت افزایش سرمایه توجه می کنند تا ارزنده بودن سهم بررسی گردد.
آموزش بورس از صفر ؛ انواع افزایش سرمایه
- از محل سود انباشته (سهام جایزه)
- از آورده نقدی و مطالبات حال شده سهامداران
- از تجدید ارزیابی دارایی ها
- صرف سهام
از محل تجدید ارزیابی دارایی ها
با توجه به اینکه ارزش دارایی های یک شرکت در طول زمان به علت تأثیرپذیری از تورم تغییر می کند، شرکت های بورسی دارایی های خود نظیر تجهیزات و دستگاه ها، زمین و ساختمان و … را ارزیابی می کنند تا ارزش و قیمت آن به روز رسانی گردد.
یکی از انگیزه های بالای شرکت ها افزایش اعتبار خود نزد بانک می باشد. سقف اعتبار تابع میزان حقوق صاحبان سهام شرکت است. از این رو شرکت های بورسی با افزایش سرمایه حقوق صاحبان سهام خود را افزایش می دهند.
شرکت هایی که تحت تاثیر رکود قرار دارند و زیان ده می باشند می توانند افزایش سرمایه خود را از تجدید ارزیابی دارایی ها انجام دهند. البته مقدار زیان شرکت نیز مهم است و اگر بیش از یک دوم سرمایه شرکت باشد شرکت زیان ده مشمول ماده 141 قانون تجارت می گردد. روش تجدید ارزیابی دارایی ها برای شرکت هایی که مشمول ماده 141 شده اند مناسب است. علت آن هم اینست که پس از افزایش سرمایه می توانند تسهیلات دریافت نمایند.
[ads1]از محل سود انباشته
شرکت ها همه سود بدست آمده در یک سال مالی را بین سهامداران تقسیم نمی کنند. مطابق با قانون تجارت بخشی از سود را به عنوان سود انباشته نگه می دارند. با زیاد شدن سود انباشته و رسیدن آن به یک مقدار قابل توجه شرکت بخشی از آن را صرف افزایش سرمایه می کند و در قالب سهام جایزه به سهامداران خود می دهد. از این رو سهامداران برای دریافت سهام جایزه هیچ مبلغی نمی پردازند و نقدینگی جدیدی وارد شرکت نمی شود. محاسبه در این شیوه به صورت زیر است:
100/درصد افزایش سرمایه=x
(1+x) / قیمت سهم قبل از افزایش سرمایه =قیمت سهم پس از افزایش سرمایه
از محل آورده نقدی و مطالبات حال شده
در صورتیکه سود انباشته شرکت برای تامین هزینه طرح توسعه شرکت کافی نباشد، شرکت به افزایش سرمایه از آورده نقدی سهامداران رو می آورد. هر سهامدار به اختیار خود می تواند در آن شرکت کند. نحوه اجرا بدین نحو است که اوراقی با نام حق تقدم سهام به سهامداران داده می شود. هر سهامدار می تواند تا پایان زمان پذیره نویسی اوراق یا مبلغ اسمی سهام را پرداخت کند یا حق تقدم خود را بفروشد.
سهامدارانی که تصمیم به پرداخت مبلغ اسمی سهام دارند بایستی در برابر هر برگه سهم 100 تومان پرداخت نمایند. پس از مدتی با پایان یافتن افزایش سرمایه شرکت حق تقدم به سهام عادی تبدیل می شود.
در صورتیکه یک سهامدار تمایلی به استفاده از حق تقدم نداشته باشد، در مهلت پذیره نویسی (دو ماه) می تواند حق تقدم خود را بفروشد.
[ads2]روش صرف سهام
شرکت در این شیوه قیمت هر برگه سهام جدید را بیشتر از قیمت اسمی برای سهامداران خود و از طریق پذیره نویسی در نظر می گیرد.
به منظور ایجاد جذابیت در روش صرف سهام قیمت هر برگه سهم کمی پایین تر از قیمت بازار عرضه می گردد. تفاوت قیمت اسمی و قیمت عرضه سهام جدید به حساب اندوخته شرکت واریز می گردد یا به صورت سهام جدید به سهامداران گذشته شرکت ارائه می شود. این تفاوت قیمت نیز در سمت چپ ترازنامه شرکت نمایش داده می گردد. روش صرف سهام به دلیل تامین منابع مالی جدید در مدت کوتاه برای شرکت های بورسی جایگاه ویژه ای دارد. به مثال زیر دقت کنید:
فرض کنید سرمایه شرکتی برابر با 20000 میلیون ریال است و 20 میلیون برگه سهام آن دارد. ارزش هر سهم آن در بازار در حال حاضر 18000 ریال می باشد. حال شرکت تصمیم به افزایش سرمایه صد درصدی به روش صرف سهام گرفته است. بنابراین به مبلغ 20000 میلیون ریال دیگر نیاز دارد. 20000 میلیون ریال برابر با 20 میلیون برگه سهم جدید می باشد. برای انجام آن شرکت مورد نظر قیمت سهام جدید در پذیره نویسی را به فرض برابر با 10000 ریال که کمتر ارزش ارزش جاری سهم در بازار و بیشتر قیمت اسمی سهم است اعلام می کند. در این صورت فروش ۲ میلیون تعداد سهم، پول لازم در این افزایش سرمایه را تامین می کند. بنابراین باقیمانده سهم جدید که معادل با 18 میلیون سهم می باشد در میان سهامداران قبلی شرکت توزیع می شود.
مطالبات حال شده
سهامداران برخی شرکت ها ممکن است مطالباتی از شرکت داشته باشند. هنگامیکه شرکت تصمیم به افزایش سرمایه می گیرد، می تواند اعلام کند که درصدی از آن از محل آورده نقدی و درصدی از مطالبات حال شده است. در این صورت سهامداران به مقدار کمتری از کل آورده نقدی را به شرکت پرداخت می کنند و به جای آن از مطالبات سهامداران کاسته می شود.
[ads1]تفاوت روش های مختلف افزایش سرمایه
در سه روش تجدید ارزیابی دارایی ها، صرف سهام و سود انباشته با انجام افزایش سرمایه سهام جدید به نام سهمدار ایجاد می گردد. در روش آورده نقدی و مطالبات حال شده سهامداران حق تقدم بوجود می آید که هر سهامدار بنابر تصمیم خود می تواند سهام جدید را با قیمت اسمی (صد تومان) خریداری کند یا حق تقدم خود را بفروشد.
تغییر قیمت سهم و ارزش دارایی پس از افزایش سرمایه
پس از افزایش سرمایه قیمت هر سهم کاهش می یابد. علت آن اینست که با بیشتر شدن تعداد سهام ارزش هر سهم کمتر می شود. از آن طرف تعداد سهام هر سهامدار افزایش می یابد و در کل پس از آن تفاوتی در ارزش دارایی هر سهامدار ایجاد نمی گردد.
[ads2]کدامیک از روش های افزایش سرمایه بهترین است؟
شرکت ها برای ادامه فعالیت و اصلاح ساختار مالی خود نیازمند به تامین پول و تزریق به شرکت هستند. افزایش سرمایه یکی از شیوه های دستیابی به منابع مالی می باشد. البته ذکر این نکته لازم است که این مقوله برای سهامداران یک شرکت بورسی نیز مهم به شمار می رود. علت آن تغییر قیمت سهام شرکت پس از انجام آن می باشد. هر شرکت بسته به شرایطی که در آن قرار دارد یکی از روش های ذکر شده را انتخاب می کند. برای شرکتی که دچار زیان گردیده بهترین روش از محل تجدید ارزش دارایی های شرکت است. در این شیوه سهامداران نقدینگی به شرکت نمی آورند و تنها با یک سری فرآیندهای حسابداری صورت های مالی شرکت اصلاح می گردد. روش صرف سهام و آورده نقدی سهامداران از آنجا که باعث ورود پول جدید به شرکت است برای بسیاری از شرکت ها مورد توجه در نظر گرفته می شود.
جمع بندی:
یکی از اصطلاحات و مفاهیم مهم در آموزش بورس افزایش سرمایه می باشد.
- منافع افزایش سرمایه شرکت تنها نصیب سهامدارانی می شود که در زمان تشکیل مجمع عمومی فوق العاده مربوطه سهامدار شرکت بوده اند
- افزایش سرمایه شرکت پس از تصویب آن در مجمع در سایت کدال اطلاع رسانی می شود
- شرکت ها به مظور افزایش سرمایه ممکن است به جای استفاده از یک روش از ترکیب دو روش استفاده کنند. مثلا درصدی از آن را به روش آورده نقدی سهامداران و درصدی را از سود انباشته انجام دهند
